Czym jest choroba refluksowa przełyku – określana często jako refluks żołądkowo-przełykowy?
Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD) to zarzucanie treści pokarmowej do przełyku, powodujące przede wszystkim zgagę oraz ból w klatce piersiowej. Dodatkowo, mogą pojawić się trudności w połykaniu, nudności, kaszel i chrypka.
Gdy mają miejsce typowe objawy, chorobę refluksową rozpoznaje się zazwyczaj bez wykonywania specjalistycznych badań i wprowadza odpowiednie leczenie. W pozostałych przypadkach wykonuje się np. prześwietlenie rentgenowskie, gastroskopię (za pomocą endoskopu) oraz/lub 24-godzinne monitorowanie pH w przełyku z jednoczesnym pomiarem impedancji przełykowej.
W tym schorzeniu dietoterpia jest istotnym elementem procesu leczenia ze względu na fakt, iż zarzucanie treści pokarmowej do przełyku obserwowane jest szczególnie po spożyciu tłustych, kwaśnych i obfitych posiłków. Co jeść przy refluksie, żeby się dobrze czuć?
Jakie są jeszcze inne objawy choroby refluksowej?
Poza wspomnianymi powyżej, do innych najczęstszych symptomów refluksu żołądkowo-przełykowego zaliczają się m.in.:
- kwaśne odbijania,
- pieczenie w nadbrzuszu,
- ból brzucha lub gardła,
- wymioty.
Oprócz leczenia ważna jest dieta w chorobie refluksowej. Powinna ona zaspokajać zapotrzebowanie na wszystkie składniki pokarmowe, witaminy i minerały, a jednocześnie wykluczyć produkty, które mogą wywoływać objawy schorzenia.
Jakie są zalecenia żywieniowe?
- Należy unikać tłustych potraw – takie posiłki zmniejszają ciśnienie dolnego zwieracza przełyku,
- Powinno jeść się częściej, a małe objętościowo porcje,
- Przy chorobie refluksowej należy unikać produktów kwaśnych, owoców cytrusowych, warzyw cebulowych, kapusty, brukselki, fasoli, pomidorów,
- Z diety konieczne jest wyeliminowanie sosów winegret, musztardy, ostro przyprawionych potraw, ze względu na działanie pobudzające wydzielanie soku żołądkowego,
- Alkohol, napoje energetyzujące, gazowane oraz kawa zmniejsząją napięcie dolnego zwieracza przełyku, z tego względu należy ich unikać,
- Produkty czekoladowe oraz zawierające kakao przyczyniają się do opóźniania opróżniania żołądka, dlatego niezbędne jest ograniczenie ich w swoim jadłospisie,
- Warto w diecie refluksowej wyeliminować potrawy zawierające: proszek do pieczenia, przyprawy mające w swoim składzie glutaminian sodu, kostki rosołowe, ale także wywary mięsne i grzybowe,
- Dodatkowo trzeba pamiętać, aby posiłki spożywać w spokojnej atmosferze, nie popijając dużą ilością płynów. Potrawy nie mogą być gorące, ani zimne, a ich konsystencja nie powinna wymagać intensywnego gryzienia, czy żucia,
- Istotną kwestię stanowi również zaprzestanie palenia tytoniu.
GERD a dieta
Odpowiedni sposób żywienia jest niezwykle ważny, aby polepszyć jakość życia chorego oraz uniknąć nieprzyjemnych objawów związanych z GERD. Dieta zalecana przy tej chorobie może w znaczny sposób ograniczyć odczuwanie uciążliwych symptomów. Ważne jest więc, aby zarówno przygotowanie potraw, jak i forma ich podania pozwalały na łatwą przyswajalność składników odżywczych występujących w pożywieniu.
Obróbka termiczna produktów powinna skupiać się przede wszystkim na gotowaniu, w tym na parze i duszeniu, a należy unikać smażenia, pieczenia w tłuszczu. Wzmożone wydzielanie soku żołądkowego można ograniczyć, serwując jedzenie o konsystencji papkowatej, dzięki czemu wyeliminuje się żucie i formowanie kęsów pokarmowych.
Co jeść przy refluksie?
Jakie produkty może więc spożywać osoba cierpiąca na refluks przełyku? Dieta powinna jej zapewniać pokarmy, które będą wartościowym źródłem przede wszystkim białka, tłuszczy i węglowodanów. Dozwolone są m.in.:
- produkty zbożowe – m.in. pieczywo jasne, razowe, typu graham oraz kasze (poza gryczaną), ryż, makarony,
- mleko do 2% tłuszczu i produkty mleczne: kefir, jogurty naturalne i owocowe, twaróg chudy i półtłusty,
- jaja gotowane na miękko oraz na twardo, jajecznica na parze,
- chude mięsa, ryby i wędliny,
- ziemniaki gotowane, tłuczone lub purée (bez dodatku masła) oraz pyzy,
- owoce, warzywa i przetwory warzywne oraz owocowe – z wyjątkiem m.in. pomidorów, warzyw cebulowych i strączkowych, cytrusów,
- desery – np. kompoty, kisiele, musy, sorbety, galaretki, ciasto biszkoptowe, ciasto drożdżowe,
- napoje – takie jak m.in. woda mineralna niegazowana, „słaba” herbata, herbatki owocowe i ziołowe (poza miętową).
Na podstawie tych oraz innych dopuszczalnych produktów spożywczych układana jest dieta dla osób chorujących na GERD.
Inne zalecenia w chorobie refluksowej
Poza tym, że musi być odpowiednia dieta przy refluksie, to jeszcze powinny nastąpić zmiany w stylu życia, czyli należy:
- dbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała – nadwaga lub otyłość zaliczane są do czynników ryzyka wystąpienia choroby,
- zwracać uwagę na objętości posiłków i tempo ich spożycia – najlepiej jeść 5–6 niewielkich, powoli, aby ograniczyć połykanie większych ilości powietrza w czasie jedzenia. Wtedy bowiem może wzrastać ciśnienie wewnątrzbrzuszne i przyczyniać się do częstszego występowania refluksu żołądkowo-przełykowego;
- zapewniać właściwą pozycję ciała w czasie snu i odpoczynku – przy GERD zaleca się, aby bezpośrednio po posiłkach unikać pozycji leżącej. Ponadto uniesienie wezgłowia łóżka o 15–20 cm ułatwia sprawniejsze oczyszczanie przełyku w czasie nocnego wypoczynku.
Ponadto zalecane jest unikanie zbyt dużej aktywności fizycznej – zwłaszcza po jedzeniu, ponieważ nasila ona objawy choroby refluksowej. Lepszą opcją jest np. rekreacyjna jazda na rowerze, pływanie, spacery. Warto pamiętać, aby szczególnie przed treningiem posiłek nie był zbyt duży objętościowo.
Wiedząc, co jeść przy refluksie, jak i stosując się do innych zaleceń, można zapobiec rozwojowi schorzenia.
Dieta dla osób z GERD
W naszej firmie z cateringiem pudełkowym w Poznaniu i okolicach dopasowujemy jadłospis do różnych potrzeb oraz schorzeń. Dieta refluksowa również znajduje się na tej liście. Nasi specjaliści – dietetycy – chętnie dobiorą odpowiednie produkty spożywcze i stworzą menu odpowiadające potrzebom chorych. Z kolei na tej podstawie kucharze przygotują smaczne i zdrowe posiłki, które będzie można z łatwością zjeść czy odgrzać w domu, pracy itd.
W przypadku osób otyłych dieta przy refluksie powinna być jednocześnie redukcyjną. Dzięki zrzuceniu nadmiernych kilogramów można ograniczyć objawy zgagi i inne dolegliwości związane z GERD.
Warto zadbać o to, aby ostatni posiłek w ciągu dnia miał miejsce minimum trzy godziny przed snem.
Ciężka, nieleczona choroba refluksowa może wiązać się z ryzykiem poważnych powikłań, w tym zwężeń przełyku, owrzodzeń, krwawień z przewodu pokarmowego. Dlatego ważne jest, aby podjąć stosowne kroki w celu zminimalizowania dokuczliwych objawów schorzenia oraz wprowadzić do codziennego jadłospisu właściwą dietę dla osób z GERD. Służymy wsparciem w tym zakresie!
